Prorektor ds. Collegium Medicum prof. dr hab. Grażyna Odrowąż-Sypniewska jest członkiem międzynarodowego grona ekspertów opracowujących zalecenia oznaczania profilu lipidowego w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Na podstawie badań przeprowadzonych przez zespół naukowców z Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy pod przewodnictwem Prorektora ds. badań naukowych prof. dr. hab. Jacka Kubicy, powstały nowe wytyczne dotyczące postępowania w ostrym zawale serca z przetrwałym uniesieniem odcinka ST.
Profesor dr hab. n. med. Grażyna Odrowąż-Sypniewska, Prorektor ds. Collegium Medicum należy do międzynarodowego grona ekspertów opracowujących zalecenia oznaczania profilu lipidowego w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Opublikowane w 2016 r. jednocześnie w dwu czasopismach Eur Heart J (2016;37:1944-58) i Clinical Chemistry (2016;62:930-46) zalecenia “Fasting Is Not Routinely Required for Determination of a Lipid Profile: Clinical and Laboratory Implications Including Flagging at Desirable Concentration Cutpoints-A Joint Consensus Statement from the European Atherosclerosis Society and European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine.” Nordestgaard BG, Langsted A, Mora S, Kolovou G, Baum H, Bruckert E, Watts GF, Sypniewska G, Wiklund O, Borén J, Chapman MJ, Cobbaert C, Descamps OS, von Eckardstein A, Kamstrup PR, Pulkki K, Kronenberg F, Remaley AT, Rifai N, Ros E, Langlois M; European Atherosclerosis Society (EAS) and the European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM) Joint Consensus Initiative”, wskazują alternatywną możliwość oznaczania profilu lipidowego, u osób niebędących na czczo, w celu oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Wczesne rozpoznanie zaburzeń metabolizmu lipidów jest nieodzownym elementem prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego ESC i EAS ocenę gospodarki lipidowej u osób dorosłych należy rozważyć w u mężczyzn ≥ 40 r.ż oraz u kobiet ≥50 r.ż, jak również zaleca się przeprowadzanie badań przesiewowych zaburzeń lipidowych u dzieci w wieku od 9 do 11 lat. Powszechnie uważa się, że badania profilu lipidowego powinny być przeprowadzone na czczo, w okresie minimum 8-10 godz. przed pobraniem krwi, jednakże zalecenia EAS/EFLM z 2016 roku wskazują alternatywną możliwość oznaczania lipidów u osób niebędących na czczo. Badania ostatnich lat wskazują na istnienie nieznacznych różnic stężeń cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL oraz LDL-C u osób będących na czczo w porównaniu do tych po posiłku. Na podstawie czterech badań populacyjnych tj. Copenhagen General Population Study (Dania, Langsted i wsp. 2008, Langsted, Nordestgaard 2011), Women’s Health Study (USA, Mora i wsp. 2008), National Health and Nutrition Examination Survey (USA, Steiner i wsp.2011) oraz Calgary Laboratory Services (Kanada, Sidhu, Naugler, 2012) wykazano klinicznie nieistotny wzrost stężenia triglicerydów u osób niebędących na czczo (średnio o 0.3 mmol/l (27mg/dl) oraz nieznaczne obniżenie stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL-C (spowodowane efektem hemodylucji); nie wykazano natomiast zmian w stężeniu cholesterolu HDL-C. Dotychczas przeprowadzone badania wskazują alternatywną drogę oznaczania profilu lipidowego u pacjentów niebędących na czczo, umożliwiając tym samym rezygnację z okresu karencji pokarmowej, uciążliwego w szczególności dla osób w podeszłym wieku, przewlekle chorych oraz dzieci.
W najnowszych wytycznych Kanadyjskiego Towarzystwa Chorób Sercowo-Naczyniowych w odniesieniu do pacjentów z nadciśnieniem tętniczym także przyjęto jako alternatywę oznaczanie profilu lipidowego u pacjentów niebędących na czczo (Hypertension Canada’s 2016, Guidelines for blood pressure measurement, diagnosis, assessment of risk, prevention and treatment of hypertension. Leung i wsp. Can J Cardiol 2016;32:569-588).
Kolejne zalecenia ekspertów EAS/EFLM “Measuring atherogenic lipoproteins: current and future challenges in the era of personalized laboratory medicine” zostaną opublikowane wkrótce.
Treść nowych wytycznych dla europejskiej kardiologii opracowana została przez grono ekspertów w dziedzinie kardiologii, a wśród bogatego piśmiennictwa uwzględnionego podczas tworzenia tego dokumentu, znalazły się trzy publikacje przedstawiające wyniki badań naukowych przeprowadzonych w Polsce. Publikacja opisująca dokonania bydgoskich naukowców z Katedry Kardiologii i Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum UMK z prof. dr. hab. n. med. Jackiem Kubicą na czele, jest jedną z nich. Praca powstała na podstawie randomizowanego badania "IMPRESSION", oceniającego wpływ morfiny na farmakokinetykę i farmakodynamikę tikagreloru u pacjentów z zawałem serca. Jej autorzy potwierdzili istnienie negatywnych interakcji pomiędzy tikagrelorem i morfiną, czyli pomiędzy podstawowymi lekami stosowanymi w leczeniu pacjentów z zawałem serca. W oparciu o te wyniki, w aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologiczngo została obniżona klasa zaleceń dla stosowania morfiny u pacjentów z zawałem serca.
Ww. wytyczne zostały ogłoszone podczas corocznego Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, który odbył się w dniach 26-30 sierpnia 2017 roku w Barcelonie. Warto podkreślić, że European Heart Journal (IF 20.213), na łamach którego pojawiła się publikacja opisująca badania bydgoskich naukowców, jest jednym z najbardziej prestiżowych czasopism kardiologicznych na świecie.
